Trong cái không khí se lạnh còn vét sót lại của mùa đông, những tia nắng ấm bắt đầu chiếu rọi, tôi cảm thấy như mùa xuân của đất trời đang dần đến. Thời điểm này, vạn vật gần như đang chuyển mình thay đổi, cây cỏ bắt đầu đâm chồi nẩy lộc để đón chào năm mới cùng bao hứa hẹn với những điều tốt đẹp, vui tươi và hạnh phúc.Cực tri thức Sài Gòn Cảm tác mùa xuân- Chúc Tết độc giả.
Đất nước Việt Nam chúng ta về Địa lý có bốn mùa, mỗi mùa có nét đẹp đặc trưng riêng của nó. Tuy nhiên, có thể nói mùa Xuân là mùa đẹp nhất trong năm, mùa của muôn loài hoa đua nhau khoe sắc thắm làm bao người say đắm, xao xuyến hồn thơ của bao chàng thi sĩ mộng mơ. Nàng xuân mang đến cảm giác ấm áp, nồng nàn, tràn đầy sức sống chạm vào những tâm hồn đang đắm chìm trong cảm xúc thăng hoa.
Đây có lẽ là thời điểm xôn xao, nhộn nhịp nhất trong cả năm, nhà nhà người người đều chuẩn bị trang trí nhà cửa, mua sắm bánh mứt để chuẩn bị đón xuân sang. Đến với các khu chợ ngày tết bạn mới cảm thấy được sự rộn ràng này, những người mẹ đang mua bánh mứt, dưa hành củ kiệu; bố thì đang bê mấy chậu đào, chậu mai,… về trưng bày trong nhà. Vui nhất vẫn là những đứa trẻ con, chúng chạy loanh quanh theo mẹ đòi mua quà bánh, sắm sửa quần áo mới. Cái không khí này càng làm cho mọi người chúng ta nôn nao đón tết.
Đất nước Việt Nam ta có ba miền Nam – Trung – Bắc, mỗi vùng thổ nhưỡng đều có những nét văn hóa đặc sắc riêng. Ví dụ như miền Bắc, thể hiện rất rõ ràng trong câu đối: “Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ – Cây nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh”. Mâm cỗ tết của người miền Bắc không thể thiếu được chiếc bánh Chưng truyền thống được ăn kèm với Dưa chua, về sau này có Xôi gà, Giò thủ… . Bên cạnh đó, vào mùa Xuân, nơi đây là vùng đất có khí hậu mát mẻ nên tạo điều kiện thuận lợi cho hoa Đào phát triển rất tốt, người dân thường chưng trong nhà một cành Đào tươi thắm, làm cho không khí tết trong căn nhà tăng thêm niềm vui tươi, ấm áp và tràn đầy hạnh phúc.
Còn Tết của người miền Trung là sự dung hòa giữa hai miền Nam – Bắc, vừa có hoa Mai, vừa có hoa Đào, lại có thêm bánh Chưng, bánh Tét. Đặc điểm cái tết ở miền Trung chính là mâm cỗ, do có nơi vùng miền thỉnh thoảng có nơi xảy ra bão lũ nên mâm cỗ tết thường mang ý nghĩa no ấm, đầy đủ với những món ăn đặc hữu như cơm, nem, chả ram, canh bún, gà luộc,… và riêng người Huế, Đà Nẵng không thể thiếu bánh bột Lộc, bún Bò giò Heo… Thường những món ăn này sẽ được nêm, nhưng không nếm vì quan điểm họ muốn Tổ tiên, Ông bà của mình dùng trước. Điều này cũng có lúc xảy ra tình huống dở khóc, dở cười vì món ăn đôi khi không hợp khẩu vị. Do sự gần gũi và giao lưu văn hóa với miền Nam nên trên bàn thờ của các gia đình miền Trung cũng không thể thiếu mâm Ngũ quả: mãng cầu, dừa, đu đủ, xoài, sung,… thể hiện mong ước của mình, như một lời cầu nguyện kính dâng Tổ tiên cầu năm mới được đầy đủ, sung túc.
Bản thân tôi thì lại sinh ra và lớn lên tại miền Nam nên sự cảm nhận cái tết nơi đây thể hiện rất rõ. Vào những ngày cuối năm, các bà – các mẹ chuẩn bị làm mứt, làm các món chua như cải, giá, kiệu chua… để có món ăn đón tết (đôi khi là các gia đình cùng làm chung với nhau, rồi chia nhau thức ăn ba ngày tết). Để giữ gìn bản sắc văn hóa ẩm thực miền Nam, ở các vùng nông thôn hay ven ngoại thành phố, một số gia đình cùng các con cháu quay quần bên bếp lửa hồng với thùng (nồi to) làm bánh Tét, người thì lo rửa, lau lá chuối và dây buộc, người nào khéo tay thì nhận nhiệm vụ gói bánh… . Thức ăn ở miền Nam thông thường là canh khổ qua dồn thịt, củ kiệu tôm khô… và không thể thiếu nồi thịt kho hột vịt(có nơi gọi là thịt kho tàu hay thịt kho rịu), miếng thịt được cắt vuông tượng trưng cho trời, kèm quả trứng hình tròn tượng trưng cho đất, đây là sự giao hòa với nhau. Ngoài ra, từ hình dạng của miếng thịt và quả trứng cũng thể hiện ước muốn của người dân là cầu cho một năm mới viên mãn tròn đầy. Tương tự đồng bào miền Trung, bà con xứ Nam Kỳ cũng chưng mâm Ngũ quả “cầu, dừa, đủ, xoài, sung”, còn có thêm quả hồng hay trái thanh long… đặt trên bàn thờ Gia tiên. Bên cạnh đó, người dân miền Nam có sở thích chưng hoa Mai và đặt loài hoa này tại phòng khách vào ngày tết, những cánh mai màu vàng tượng trưng vàng đầy nhà và may mắn suốt cả năm.
Tuy khác nhau như thế nhưng cả ba miền đều có những phong tục chung với nhau. Đó chính là việc tiễn đưa ông Táo (Định Phước Táo Quân) về chầu Trời để trình tấu những việc làm của gia chủ trong một năm qua vàongày 23 tháng Chạphằng năm. Đối với những tín đồ đạo Cao Đài chúng tôi thì vàongày 24 tháng Chạpcó thêm nghi thức tiễn đưa chư Phật Tiên Thánh Thần về chầu Đức Ngọc Hoàng Thượng Đế và vào ngày 30 tháng Cháp (tháng đủ, 29 tháng thiếu) chuẩn bị đón Giao thừa, thì Đạo hữu chúng tôi xin thỉnh chư Phật Tiên Thánh Thần trở lại trần gian để xin được chứng kiến việc làm đời và đạo của gia đình mình nguyện cầu trong năm. Và cũng trong ngày 30 tết, đồng bào cả 3 miền Nam Trung Bắc đều kỉnh rước Cửu Huyền – Thất Tổ, Ông bà về ngự trên bàn thờ Gia tiên trong ba ngày tết (mùng 1, 2 đến chiều mùng 3 lại tiễn Chư vị trở lại cõi Trên.
Đặc biệt là phong tục chung của cả miền Nam Trung Bắc, nhà nào cũng có nghĩa vụ Thiêng liêng là đi Tảo mộ, tức tề tựu về nơi mộ phần của ông bà, cha mẹ… đã quy tiên để dọn dẹp, sơn sửa, trang hoàng và thắp lên những nén hương cùng hoa, quả, trà bánh… cầu nguyện Chư vị phò hộ cho gia đình được thuận hòa, làm ăn phát đạt và hạnh phúc. Đây là một phong tục, tập quán tốt cần được khắc cốt, ghi tâm vào từng con người Việt Nam, thể hiện tính truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” của dân tộc ta. Việc Tảo mộ thông thường từ trước hoặc sau đôi ba ngày củangày 25 tháng Chạp. Một nét đẹp văn hóa cần bảo tồn và ghi dấu mãi trong lòng người dân nước Việt.
Và, tết cũng là thời điểm mà những người con đi làm phương xa hay kiều bào ta ở nước ngoài đều mong được trở về “quê Cha – đất Tổ” hay nơi “chôn nhau cắt rốn” để sum hợp cùng gia đình đón mừngmùa xuân đoàn tụ
Năm mới mùa xuânẤt Tỵ – 2025, tôi kính chúc toàn thể người Việt Nam trú ngụ trên tinh cầu 68 này được dồi dào sức khỏe, vạn sự tốt lành, vui tươi, thành công và hạnh phúc để cùng nhau đưa Đất nước Việt Nam lên tầm cao mới, hội nhập các nước trong khu vực và các quốc gia tiên tiến trên thế giới./.
CUNG CHÚC TÂN XUÂN ẤT TỴ (2025)
KÍNH nguyện Trời Cha bố phước lành,
CHÚC cầu Nhơn loại được vinh danh;
TÂN xuân Ất Tỵ mừng vui hưởng,
NIÊN Nhị thiên dư Nhị ngũ (2025) sanh.
MUÔN sự tùy duyên, tròn ước nguyện,
GIA đình tạo dựng, thưởng công khanh.
TỐT đường đạo đức, hành điều thiện;
ĐẸP cả non sông – Quốc Đạo thành.
NAM Việt Trời khai Mối Đạo Vàng,
THÀNH hình Đại Đạo bũa trần gian;
THÁNH, Tiên giáng thế dìu nhơn loại,
THẤT, tịnh khai trường cứu chúng an.
CẦU nguyện Chí Tôn chan rưới phước,
KHO nguyền Kim Mẫu phát ân ban.
TÁI trần phụng sự kỳ Ngươn hạ;
LẬP đặng quả công Thánh đức nhàn.
CHÚC Huynh, Tỷ, Đệ, Muội an khang,
MỪNG lão, tráng, nhi hạnh phúc tràn;
NĂM đến vui Xuân – Xuân thịnh vượng,
MỚI niên đón Tết – Tết huy hoàng.
CHÚA Cha thương mến, con ngoan đạo,
XUÂN ngự trời Nam đẹp nắng vàng.
ẤT mộc, Đạo thành vui cộng hưởng;
TỴ “Qui Tam – Hiệp Ngũ” vinh quang.
HOA XUÂN
Đào đỏ hân hoan mỉm miệng cười,
Mai vàng hớn hở ngắm vui chơi,
Hướng dương rực rỡ trời thanh mát,
Dạ lý dịu dàng đất sáng tươi.
Sen, Huệ đoan trang vương thánh thiện,
Quế, Lài ngất ngưỡng thắm lòng người.
Ngọc lan muôn sắc khoe kiều diễm;
Hồng, Cúc, La-dơn,… đẹp đất trời.
Chánh Hội trưởng Nam Thành Thánh thất Cầu Kho
Trưởng Ban Điều hành Phòng khám Nhân đạo CTĐ Quận 1
Trưởng Ban Cố Vấn Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam (VPPN)
Biên tập Báo chí-Thi gia-Thạc sỹ NGUYỄN HỮU NHƠN
Thánh danh CHÍ ĐẠT–Thiên danh Thiên Đạt Trung Tôn